Οι Έλληνες της Μαριούπολης και η Λαϊκή Δημοκρατία της Ουκρανίας
Η πτώση της ρωσικής μοναρχίας το Φεβρουάριο του 1917, η οποία εδώ και αιώνες κατείχε μια πολιτική διακρίσεων έναντι όλων των «αλλοδαπών», και οι μεταγενέστερες τροποποιήσεις της χώρας έχουν δημιουργήσει τους όρους για τη δημοκρατική ανάπτυξη της ουκρανικής κοινωνίας.
Μετά την Επανάσταση του Φεβρουαρίου, οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας έγιναν πιο δραστήριες, άρχισε η δημιουργία οργανισμών που στόχευαν στην οικοδόμηση μιας νέας Ουκρανίας.
Στις 12 Νοεμβρίου του 1917 στη Μαριούπολη δημιουργήθηκε η Ένωση του ελληνικού λαού της Μαριούπολης, με επικεφαλή τον Ιλία Πιτσαχτσι (Pichakhchi Ilia Yakovlevich). Η Γενική Γραμματεία Εθνικών Υποθέσεων της Ουκρανικής Κεντρικής Δημοκρατίας απάντησε στη δημιουργία της Ένωσης με συγχαρητήριο τηλεγράφημα, το οποίο εστάλη στον Ιλία Πιτσάχτσι το Νοέμβριο του 1917. Σε αυτό, ο γενικός γραμματέας για τα εθνικά θέματα, Σουλγκίν χαιρέτισε θερμά την επίτευξη της Ένωσης του ελληνικού λαού της Μαριούπολης και μετέφερε ευχές για την επιτυχία προς όφελος των Ελλήνων της Ουκρανίας και ολόκληρης της Ουκρανικής Δημοκρατίας, τονίζοντας ότι η Τρίτη Πράξη της Ουκρανικής Κεντρικής Ράντα προβλέπει για όλους τους λαούς της ελεύθερης Ουκρανίας το δικαίωμα για εθνική και την προσωπική αυτονομία.
Το γεγονός ότι η Τρίτη Πράξη διακήρυξε την ισότητα των εθνικών μειονοτήτων και για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία, οι μειονότητες είχαν γίνει ένα ολοκληρωμένο μέρος του κράτους, οι Έλληνες το χαιρέτησαν.
Στις 26 Νοέμβριου του 1917 το διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης του ελληνικού λαού της Μαριούπολης απέστειλε επιστολή στην Ουκρανική Κεντρική Ράντα με ευγνωμοσύνη για την αναγνώριση του δικαιώματος του ελληνικού λαού για εθνική αυτονομία.
Στις 2 Δεκεμβρίου του 1917 πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Κογκρέσου των εκπροσώπων του ελληνικού λαού της Μαριούπολης. Στην έκθεσή του, ο πρόεδρος της Ένωσης του ελληνικού λαού της Μαριούπολης, Ιλία Πιτσάχτσι σημείωσε ότι η Τρίτη Πράξη της Ουκρανικής Κεντρικής Ράντα διακήρυξε όχι μόνο την ένταξη στην ουκρανική επικράτεια των τεσσάρων νέων επαρχιών, συμπεριλαμβανόμενης της Εκατερινοσλάβ (σημερινή περιοχή της πόλης Ντνιπρό), αλλά και την εθνικό-προσωπική αυτονομία των εθνοτήτων που κατοικούν στην Ουκρανία.
Στο Πρωτόκολλο του Κογκρέσου σημείωσε: Συγκρίνοντας τους δύο γείτονες της περιοχής της Μαριούπολης, την Ουκρανία, αφενός, και τη Νοτιοανατολική Ένωση Καζακών από την άλλη πλευρά, ο Πιτσάχτσι καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα οφέλη από την ένταξη στην Ουκρανία για τον ελληνικό λαό είναι ασύγκριτα μεγαλύτερα από αυτά της ένταξης στην Νοτιοανατολική Ένωση Καζακών. «Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι ως μέρος του ουκρανικού πληθυσμού υπάρχει μεγάλη, πολλών εκατομμυρίων, ομάδα αλλοδαπών, ως Εβραίοι, οι οποίοι έχουν δείξει την ικανότητα τους να ανταγωνιστούν με επιτυχία για μια εθνική ταυτότητα κατά τη διάρκεια των έξι χιλιάδων χρονών της ιστορίας τους, πρέπει να αναγνωριστεί ότι στην Ουκρανία οι Έλληνες θα είναι ένας αξιόπιστος σύμμαχος όσον αφορά την υπεράσπιση της εθνικής αυτοδιάθεσης και την προστασία των διακηρυγμένων δικαιωμάτων των μικρών εθνικοτήτων. Επιπλέον, η Ουκρανία έχει μια σειρά από αυτές τις βιομηχανίες που κάνουν την Ουκρανία την πλουσιότερη και πιο βιομηχανοποιημένη χώρα.»
Ο Ιλία Πιτσάχτσι προτείνει στο Κογκρέσο, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ένωσης του ελληνικού λαού της Μαριούπολης, να αναγνωρίσει την Ουκρανική Κεντρική Ράντα ως την υψηλότερη επαρχιακή αρχή, εφόσον επιβεβαιωθεί η εθνική αυτονομία του ελληνικού λαού της Μαριούπολης και της περιοχής της. Και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι «υπό τις καλύτερες συνθήκες εθνικής ζωής, με βάση την αυτοδιάθεση, η φυσική ελληνική ιδιοφυΐα, η οποία ξεδιπλώνεται ευρέως ανάμεσα στους πραγματικούς απογόνους των αρχαίων Ελλήνων, τους Έλληνες της Μαριούπολης, θα υπενθυμίσει και πάλι στον κόσμο το μεγαλείο του παρελθόντος και τη δόξα της Ελλάδας, το μεγαλύτερο πολιτισμό της οποίας τροφοδοτεί τα σύγχρονα έθνη της Ευρώπης μέχρι τώρα».
Βικτώρια Πομαζάν,
Αρχισυντάκτρια της εφημερίδας «Έλληνες της Ουκρανίας»
Μετάφραση: Άννα Μανιάτη