| sadowod.com | vivaspb.com |

Πώς ο "Έλληνας πειρατής" έγινε ο δήμαρχος της Οδησσού

Γράφτηκε από τον/την Admin1 . ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ

Inglesia00

Inglesia00

Πρόσφατα, σε μια μακρά λίστα με ονομασίες των δρόμων στην Οδησσό εμφανίστηκε το όνομα του εμπόρου του πρώτου τάγματος του Δημήτρη Ιγγλέση του Σπυρίδωνα. Σχετικά με αυτόν κατά τη διάρκεια της ζωής του υπήρχαν πολλοί μύθοι κι ακόμα περισσότερες φήμες. Συνήθως κάτι τέτοιο συμβαίνει με ασυνήθιστους ανθρώπους που βιώνουν την ζωή τους με τρέλα και θάρρος.

Σταδιακά, όμως, το όνομα του διάσημου Έλληνα της Οδησσού, το «έντιμο και αξιοπρεπές άτομο» (όπως τον ανακάλεσαν), ένας άνθρωπος που το 1818-1821 υπήρξε ο ένατος δήμαρχος της Οδησσού, εξαφανίστηκε στον ιστορική σκιά. Σήμερα, ίσως, μόνο ιστορικοί της περιοχής γνωρίζουν τις δραστηριότητές του προς όφελος της πόλης.

Στη ναυτική υπηρεσία της Αυτού Μεγαλειοτάτης

Ο Δημήτρης Ιγγλέσης γεννήθηκε στην Ελλάδα στην Κεφαλονιά - το μαργαριτάρι των Ιονίων Νήσων - το οποίο ήταν Ενετικό προτεκτοράτο. Σύμφωνα με την οικογενειακή διήγηση, η οικογένειά του προέρχεται του από τον αγγλικό βαρόνο William Brown, ο οποίος μετακόμισε στη Βενετία τον 16ο αιώνα και στη συνέχεια στην Κεφαλονιά. Και το όνομα του πήρε από το ελληνικό "Εγγλέζος". Στην πραγματικότητα, το "αγγλικό ίχνος "στη βιογραφία του Ιγγλέση δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα μύθο. Και το γένος Ιγγλέσης έχει αποκλειστικά ελληνικές ρίζες.

Αφού ο πατέρας του Δημήτρη πέθανε, ο θείος του, Αντώνιος, μετέφερε το 16χρονο αγόρι σε μια νέα κατοικία - στην πόλη Ταγκανρόγκ. Φτάνοντας στην πόλη, ο Δημήτρης κατατάχθηκε αμέσως ως εθελοντής στο ρωσικό ναυτικό, που έλαβε ενεργό μέρος στη ρωσο-τουρκικό πόλεμο. Αρχικά υπηρέτησε στο ελληνικό πλήρωμα σε κωπηλατικά πλοία και το 1788-1792 έλαβε μέρος σε στρατιωτικές εκστρατείες "στη Μαύρη Θάλασσα και πραγματοποίησε τέσσερις εκστρατείες ρουτίνας" σε μάχες εναντίον του τουρκικού στόλου.

Πλούσιοι και με επιρροή Έλληνες έμποροι έδωσαν προσοχή στον γενναίο συμπατριώτη. Βοήθησαν τον νεαρό ναύτη να κατασκευάσει και να εξοπλίσει ένα πολεμικό πλοίο στο Ταγκανρόγκ, το οποίο πήρε το όνομά του από τον Ιγγλέση τον ίδιο: «Παναγία Δέσποινα». Το πλοίο ήταν εξοπλισμένο με ισχυρά κανόνια: δέκα των δύο κιλών και τέσσερα των ενάμιση κιλών. Από το πενηνταμελές πλήρωμα του «Παναγία Δέσποινα» δεν υπήρχε Ρώσος μεταξύ των ναυτών (ήταν ένας από τους όρους των Ελλήνων).

Το απελπισμένο θάρρος των Ελλήνων ναυτικών και οι δεξιότητες των ναυτικών τους, πιθανώς έδωσαν λόγο σε ορισμένους ιστορικούς να αποκαλέσουν τον Δημήτρη Ιγγλέση πειρατή. Ο ίδιος ο Ιγγλέσης ήταν ειρωνικός για τέτοιες δηλώσεις, γιατί δεν θεωρούσε τον εαυτό του πειρατή και ήταν πεπεισμένος ότι ενώ αγωνιζόταν εναντίον του τουρκικού στόλο πάλεψε για την ανεξαρτησία της πατρίδας του.

Το όνομα του Ιγγλέση συναντάται στις επιστολές του κνιάζ Γκριγκόρι Ποτέμκιν, ο οποίος μίλησε για τον ενθουσιασμό του. Ο Ποτέμκιν ζήτησε από την αυτοκράτειρα να "ενθαρρύνει" τον Ιγγκλέση και ο ίδιος του απένειμε το βαθμό του ανθυπασπιστή.

Σύντομα το αίτημα του Ποτέμκιν για την ενθάρρυνση χορηγήθηκε και ο ανθυπασπιστής Ιγγκλέσης απονεμήθηκε με το παράσημο του Τάγματος του Αγίου Βλαντίμιρ Δ΄ Τάξεως, και τον Οκτώβριο του 1788 προήχθη σε καπετάνιο.

Μετά το τέλος του πολέμου τον Σεπτέμβριο του 1792, σύμφωνα με την υποβληθείσα παραίτηση, ο Ιγγκλέσης απολύθηκε από τη ναυτική υπηρεσία ως καπετάνιος.

Η δεύτερη πατρίδα του γενναίου ναυτικού

Ο δούκας ντε Ρισελιέ, διορατικός και γνώστης των ανθρώπων, κατά την πρώτη του συνάντηση με τον Δημήτρη Ιγγλέση είδε σε αυτόν έναν επιχειρηματία, «έξυπνο στις σκέψεις του» και ευέλικτο στις πράξεις του. Ο χρόνος επέδειξε ότι ο ντε Ρισελιέ δεν έκανε λάθος στην εκτίμηση του Ιγγλέση.

Εκ μέρος του ντε Ρισελιέ, μίσθωσε εμπορικά πλοία για μεταφορές στρατευμάτων και τροφίμων στην Κέρκυρα. Κατά την εκτέλεση αυτής της επιχείρησης, ο Ιγγκλέσης λειτουργούσε ως ένας επιδέξιος έμπορος που έχει την επιχειρηματικότητα στις φλέβες του. Και όταν έγινε έμπορος της 1ης συντεχνίας, ο Ιγγκλέσης ίδρυσε το εμπορικό της σπίτι στην Οδησσό, οι επιχειρήσεις της οποίας πήγαν πολύ καλά και στα μέσα της δεκαετίας του 1830 ο ετησίως εμπορικός κύκλος της εταιρείας ανήλθε στα 2 εκατομμύρια ρούβλια.

Όταν το Νοέμβριο του 1808 ιδρύθηκε εμπορικό δικαστήριο στην Οδησσό, τότε ο Δημήτρης Ιγγκλέσης εξελέγη ένα από τα μέλη του. Την ίδια χρονιά διορίστηκε μέλος της επιτροπής οικοδόμησης της Οδησσού και κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για την παράδοση δομικών υλικών για την επίστρωση των οδών της πόλης.

Inglesia0

Με το ξέσπασμα του πολέμου το 1812, άρχισε να σχηματίζεται ένα εθελοντικό σώμα στην επαρχία Νοβοροσίσκ, στο οποίο εντάχθηκαν πολλοί Έλληνες της Οδησσού και έλληνες εθελοντές ναύτες στάλθηκαν στο ρωσικό στόλο. Ο Ιγγκλέσης έδωσε 3.000 ρούβλια στο σώμα.

Επιπλέον, ο Ιγγκλέσης ήταν διαχειριστής του Δημόσιου Νοσοκομείου της Οδησσού, για τις ανάγκες του οποίου συγκέντρωσε περισσότερα από 20 χιλιάδες ρούβλια. Και κατά τη διάρκεια του «λοιμού» το 1813 στην Οδησσό, ο Ιγγκλέσης ήταν κομισάριος σε έξι τετράγωνα, «όπου έσπευσαν να σταματήσουν την πανούκλα, παρέδωσαν στους φτωχούς και τους απόρους όλα όσα χρειάζονταν για σίτιση από τη δική του περιουσία. Ταυτόχρονα, με την ακραία έλλειψη τροφίμων, τα παρέδωσε με δικό του λογαριασμό."

Στους δρόμους της Οδησσού σήμερα υπάρχουν πολλές αποδείξεις του ακούραστου έργου του Δημήτρη Ιγγκλέση στο όνομα της ευημερίας της πόλης. Το 1815 ο Ιγγκλέσης παρέδωσε ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για την κατασκευή ενός νοσοκομείου και μιας εκκλησίας για την ελληνική κοινότητα. Και τον Αύγουστο του 1817, έλληνες έμποροι ίδρυσαν την Ελληνική Σχολή Εμπορίου της Οδησσού. Η σχολή ξεκίνησε τη δραστηριότητά του το Σεπτέμβριο του 1817 και είχε 170 φοιτητές. ο Δημήτρης Ιγγκλέσης ήταν μεταξύ των ιδρυτών και χορηγών του σχολείου. Ήταν μέλος της επιτροπής διαχείρισης, που δικαιούνταν να είναι μόνο οι έμποροι της 1ης και 2ης συντεχνίας, καθώς και απόφοιτοι πανεπιστημίων, με ετήσια συνεισφορά στο ταμείο του σχολείου από 300 ρούβλια.

Ο θαρραλέος ναυτικός, ο σοφός και αποτελεσματικός δήμαρχος της Οδησσού ο Δημήτρης Ιγγκλέσης του Σπυρίδωνα θάφτηκε την 1η Μαΐου 1846 στο πρώτο χριστιανικό νεκροταφείο. Για πολλά χρόνια, οι καλές του πράξεις ζούσαν στη μνήμη της Οδησσού, αλλά αργότερα ξεχάστηκαν. Ίσως τώρα ήρθε η ώρα να τα θυμηθούμε.

Ελληνικές "ρίζες" του porto-franco

Δύο σημαντικοί Έλληνες επιχειρηματίες – ο Γρηγόριος Μαρασλής και ο Δημήτρης Ιγγκλέσης – συμμετείχαν στη δημιουργία της ζώνης ελεύθερου εμπορίου στην Οδησσό, η οποία στις αρχές του 19ου αιώνα έγινε το κλειδί για την ευημερία της πόλης. Το καθεστώς των απαλλαγμένων δασμών έκανε αμέσως την πόλη ένα από τα εμπορικά κέντρα του κόσμου.

Η πόλη άμεσα έλαβε τεράστιες ευκαιρίες για την ανάπτυξή της και ο αριθμός των επιχειρηματιών στην Οδησσό αυξήθηκε κατά 10 φορές. Αγοράζοντας πρώτες ύλες δίχως έμμεσους φόρος, οι επιχειρηματίες στην περιοχή porto-franco άνοιξαν εργοστάσια που επεξεργαζόταν αυτές τις πρώτες ύλες. Ταυτόχρονα, τα τελικά προϊόντα θεωρήθηκαν παραγωγή της ρωσικής επικράτειας και, επίσης χωρίς δασμούς, πωλούνταν στην εγχώρια αγορά.

"Μικρή Ελλάδα"

Στο Ελληνικό παζάρι, δίπλα στην οδό Πολιτσέισκα (σημερινή οδό Μπούνιν), στην ιδιοκτησία του Δημήτρη Ιγγκλέση ήταν ένα μεγάλο σπίτι. Εκεί συγκεντρώθηκαν τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας, μεταξύ τους οποίων ήταν και ο ιδιοκτήτης του σπιτιού. Αυτή η μυστική ομάδα περιλάμβανε νέους Έλληνες πατριώτες και Έλληνες εμπόρους που ζούσαν στην Οδησσό. Ο κύριος στόχος της μυστικής οργάνωσης ήταν η απελευθέρωση της Ελλάδας από τον οθωμανικό ζυγό και η ανεξαρτησία της χώρας.

Η δομή της "Φιλικής της Εταιρίας" ήταν παρόμοια με τη δομή των μασονικών στοών. Οι επικεφαλείς ήταν η «Αόρατος Αρχή», η σύνθεση της οποίας διατηρήθηκε με αυστηρότατη μυστικότητα. Ωστόσο, είναι ήδη γνωστό ότι η «αόρατη δύναμη» αποτελούνταν μόνο από τρεις ιδρυτές της κοινωνίας: τον Νικόλαο Σκουφά, τον Εμμανουήλ Ξάνθο και τον Αθανάσιο Τσακάλοφ.

Τον Αύγουστο του 1821, μετά την έναρξη της επανάστασης στην Ελλάδα, η «Φιλική Εταιρεία» μετατράπηκε σε «Ελληνική Φιλανθρωπική Εταιρεία Οδησσού». Η κύρια δραστηριότητα της οργάνωσης ήταν η παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Παρά την φιλανθρωπική της ονομασία, παρέμεινε να είναι πολιτική οργάνωση που συνέχισε τις πατριωτικές δραστηριότητες της «Φιλικής Εταιρίας».

Το 1844, η ελληνική κυβέρνηση απένειμε στους Έλληνες πολίτες της Οδησσού, τον Ιβάν Αμβρόσι, τον Αλέξανδρο Κουμπάτη και τον Δημήτρη Ιγγκλέση, αναγνωρίζοντας την συμβολή τους στον Απελευθερωτικό Πόλεμο του 1821-1829, το παράσημο του ανώτερου τάγματος της Ελληνικής Δημοκρατίας - το Τάγμα του Σωτήρος.

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια του δέκατου ένατου αιώνα, οι Έλληνες έγιναν 6 φορές δήμαρχοι της Οδησσού: ο Ιωάννης Καφετζής ήταν δήμαρχος το 1800-1803, ο Ιβάν Αμβρόσιος έγινε δήμαρχος της Οδησσού δύο φορές - το 1806 - 1809 και το 1821-1824, αντίστοιχα, ο Δημήτρης Ιγγκλέσης κατείχε υπεύθυνη θέση μεταξύ 1818-1821, ο Κωνσταντίνος Παπούδας μεταξύ 1842-1845 και ο Γρηγόρης Μαρασλής ήταν δήμαρχος της Οδησσού περισσότερο από οποιονδήποτε από τους συμπατριώτες του από το 1878 μέχρι το 1896. Γενικά, η Οδησσος ήταν υπό την ηγεσία των Ελλήνων για 33 χρόνια και η συμβολή τους στην ευημερία της πόλης δεν μπορεί να υποτιμηθεί.

Στο μεγάλο γιο του Δημήτρη Ιγγκλέση, τον Σπυρίδωνα απονεμήθηκε τον Απρίλιο του 1894, δίπλωμα κληρονομικής ευγένειας. Το δίπλωμα συνοδεύτηκε από περιγραφή του ευγενούς οικογενειακού εμβλήματος της οικογένειας Ιγγκλέση:

Inglesia

Inglesia

"Στη μπλε ασπίδα, στη μέση, ένα ίσο αργυρό σταυρό (ελληνικό). Πάνω από αυτόν είναι δύο χρυσά πουλιά, κάτω από αυτό ένα πουλί χωρίς πόδια και ράμφη (merleta, χελιδονίνες*). Η ασπίδα είναι στεφανωμένη με μια ευγενή εστεμμένη περικεφαλαία. Κορυφή του είναι ένας ασημένιος ελληνικός σταυρός. Ο μανδύας είναι μπλε, πάνω σε ασήμι."

* Στη ρωσική εραλδική: μερλέτα (χελιδονίνες) - ένα πουλί χωρίς ράμφος και πόδια συμβολίζει την ανιδιοτελή ιππική υπηρεσία μακριά από την Πατρίδα.


Βιατσεσλάβ Βορονκόβ

Μετάφραση: Κίρα Βερεστσάγκινα

Πηγή: 1